Het ontwerpproces dat volgde was een nauwe samenwerking tussen opdrachtgever en architect – vrienden met een gedeelde passie voor wedstrijdzeilen. In het ontwerp zijn dan ook allerlei maritieme details terug te vinden: van scheepsrelingen en de toepassing van bijzondere houtsoorten tot klaptafels en ruimtebesparende luikjes.Al vanaf de eerste schetsen in 1951 werd de tuin integraal meeontworpen, geholpen door de vrouw des huizes, oud-leerlinge van Tuinbouwschool Huis te Lande. Het resulteerde in een integraal ontworpen ensemble, waarin woning, tuinen en terrassen op en rondom de bunker, verbonden door vijf trappartijen, in elkaar overvloeien. Vanwege het unieke karakter is het woonhuis met tuin en interieur in 2007 opgenomen in de Top 100 van Nederlandse wederopbouwmonumenten.
Met de recente restauratie (2017-2019) hebben we de woning weer volledig in oude luister hersteld. Stalen ramen en hekwerken zijn gedemonteerd, gerestaureerd en opnieuw geconserveerd. Metselwerk en natuursteen trappen zijn waar nodig uit elkaar gehaald, en samen met het schoonbeton grondig hersteld. Dat de woning inmiddels ver voorbij zijn installatietechnische levensduur was vormde een grote uitdaging: nieuwe leidingen en afvoeren zijn onzichtbaar weggewerkt in het historische interieur door op strategische plaatsen sparingen te boren door het metersdikke dak van de bunker.
Het gegeven dat alle installaties aan vernieuwing toe waren is aangegrepen om een nieuw klimaatneutraal installatieconcept uit te werken. De woning, die sinds de restauratie ‘van het gas af’ is, is zonder noemenswaardige aanpassingen aan de bestaande detaillering toch grondig geïsoleerd. Het platte dak is voorzien van een grote hoeveelheid PV-panelen en zonnecollectoren, die zodanig geplaatst zijn dat ze vanaf maaiveld niet zichtbaar zijn.
Het interieur van de woning, dat alleen met zwart-witfoto’s was gedocumenteerd, was al in de jaren 70 volledig overgeschilderd, maar had verder sinds de oplevering in 1955 nagenoeg geen wijzigingen meer ondergaan. Meubilair, keuken en badkamers zijn minutieus gerestaureerd, en aan de hand van uitvoerig kleurhistorisch onderzoek is het oorspronkelijke, zeer kleurrijke en uitgebalanceerde kleurenpalet weer gereconstrueerd.
rijksmonument, top-100 wederopbouwmonumenten
programma vrijstaand woonhuis op een voormalige keukenbunker
grootte 515 m2 BVO (incl. bunker), 250 m2 BVO (excl. bunker)
plaats Den Haag
jaar 2019
opdrachtgever particulier
constructeur Jacob Udding, Wageningen
klimaat Climatic Design Consult, Nijmegen
kleurhistorisch onderzoek Fenikx, Gentbrugge
bouwhistorisch onderzoek Suzanne Fischer, Amsterdam
aannemer Bouwbedrijf De Ruiter, Hardinxveld-Giessendam
restauratie interieur Jurjen Creman, Amsterdam
status opgeleverd
architect 1955 R. Romke de Vries
foto’s interieur Marleen Sleeuwits, Den Haag
foto’s exterieur Ossip van Duivenbode, Rotterdam
